Dushanba kuni AQSh dollarining indeks ko'rsatkichi so'nggi uch yildagi eng past darajani yangiladi va 97 darajasigacha tushdi (bu daraja oxirgi marta 2022-yil mart oyida kuzatilgan edi). Yashilback hafta savdoni pasayish bo'shlig'i bilan boshladi — bunga sabab bozor kalendari deyarli bo'shligi (bu esa Pasxa dushanbasiga to'g'ri keldi). Dollarning keskin zaiflashishiga sabab bo'layotgan asosiy omillar: savdo urushi tufayli AQSh retsessiyasi xavfining ortishi va Donald Trampning Federal rezerv raisi Jerom Powellni lavozimidan olish istagi. Birinchisi dollarga bosim qilayotgan asosiy omil bo'lsa, ikkinchisi – "Tramp-Powell" qarama-qarshiligi – asosan shovqin, ammo bu safar anchayin balandroq.
Ko'plab tahlilchilar hozirda 2019–2020-yillar bilan o'xshashliklarni chizishmoqda. O'sha paytda Tramp ham Feddan pul-kredit siyosatini yumshatishni talab qilgan, stavkalarni tushirishni va yangi miqdoriy yengillik bosqichini boshlashni so'ragan edi. U ochiqchasiga Powelldan norozi ekanini aytib, iste'foga chiqishini talab qilgan. Tramp jamoasi hatto Powellni lavozimdan olish uchun huquqiy variantlarni o'rganib chiqqan, ammo Fed raisining maqomi siyosiy bosimdan yaxshi himoyalangan. Natijada Tramp bu urinishdan voz kechishga majbur bo'lgan edi.
Bu yil bu voqea yana qaytmoqda. Ammo hozir to'g'ridan-to'g'ri 2019–2020 bilan qiyos qilish to'g'ri emas. Tramp hozir yanada radikal qarorlar qabul qilmoqda, Kongressda respublikachilar ko'pchilikni egallagan, atrofidagi jamoasi esa uning kun tartibiga yanada sodiq. Shuning uchun u Powell masalasida yanada agressiv harakat qilishi mumkin.
AQSh qonunchiligiga ko'ra, prezident Fed raisini istagan paytda ishdan bo'shata olmaydi, ammo jarayonni boshlashi mumkin. Fed gubernatorlari, jumladan raisi, faqat "asosli sabab" bo'lsa lavozimdan olinishi mumkin. Bu ibora aniq emas, lekin odatda bu xizmat vazifasini bajarmaslik yoki yomon xatti-harakatlar kabi jiddiy holatlarni bildiradi. Pul-kredit siyosatiga oid kelishmovchiliklar bunday sabab hisoblanmaydi. Biroq Tramp Powellni kasbiy jihatdan yaroqsiz deb e'lon qilib, ijro qarori bilan lavozimidan olishga urinishi mumkin. Powell, katta ehtimol bilan, bu qarorni federal sudga beradi, va sud katta ehtimol bilan Powellni himoya qiladi — agar Tramp kuchli dalillarni ko'rsata olmasa.
Yana bir nazariy yo'l — impichment jarayonidir, ya'ni Vakillar Palatasining istalgan a'zosi bunga da'vogarlik qilishi mumkin. Impichment nafaqat prezidentlar yoki sudyalarga, balki istalgan federal mansabdor shaxsga qo'llanishi mumkin. Biroq bu amalda deyarli uchramaydi. Powell misolida bu deyarli imkonsiz, chunki bu uchun korrupsiya kabi og'ir ayblovlar kerak bo'ladi. Siyosiy kelishmovchiliklar bunga sabab bo'la olmaydi.
Mening fikrimcha, Tramp radikal harakatlarga tayyor bo'lishiga qaramay, bu jangga kirishmasligi ehtimoli katta, sababi: bu huquqiy jihatdan kuchsiz va bozorlarda haddan tashqari katta beqarorlikka sabab bo'ladi. The New York Times yozishicha, Tramp kuzatib turish strategiyasiga o'tmoqda, chunki Powellning vakolati kelasi yil may oyida tugaydi. Yuridik murakkabliklar va bozor xavflari asosiy to'siqlardir.
O'tgan yilning kuzida Trampning ittifoqchisi Elon Musk hatto prezident inauguratsiyasigacha "Fedni qayta tuzish"ga chaqirgan edi. U senator Mayk Lining Powell iste'fosi haqidagi talabini qo'llab-quvvatlab, "Fed Konstitutsiyadan uzoqlashdi" deb da'vo qilgan va markaziy bank ijro hokimiyatiga bo'ysunishi kerakligini aytgan. U #EndTheFed heshtegi ostida chiqish qilgan. Bu chaqiriqlar bozorlarda (shu jumladan EUR/USD juftligida) notinchlikka sabab bo'lgan, lekin hozirga kelib hech qanday qonunchilik islohoti bo'lmadi.
Trampning prezidentlik davriga to'rt oy bo'lganiga qaramay, Fedni isloh qilish bo'yicha biror belgi yo'q — katta ehtimol bilan bo'lmaydi ham. Xuddi shunday, Powellni lavozimidan olish haqidagi tahdid ham shunchaki amalga oshmaydigan so'z bo'lib qoladi.
Xulosa: Bozor bu "fundamental omil"ni tezda hazm qiladi — agar Tramp uni ijro farmoni bilan ishdan olishga urinish qilmasa.
Texnik tahlil: EUR/USD juftligi deyarli barcha vaqt oralig'ida (H1, H4, D1) Bollinger Bandsning o'rta va yuqori chiziqlari oralig'ida yoki (W1, MN) yuqori chizig'ida harakatlanmoqda. Ichimoku indikatorida H4 va D1 da "chiziqlar paradi" (bullish signal) kuzatilmoqda — bu esa uzoq pozitsiyalarning ustunligini tasdiqlaydi. AQSh–Xitoy savdo urushi va Yevropa Ittifoqi bilan kelishuv yo'qligi dollarga bosimni saqlab qoladi, Powell bilan bog'liq vaziyatdan qat'i nazar. Uzoq pozitsiyalar dolzarb bo'lib qolmoqda. Pullbacklar uzoq pozitsiyalarga kirish imkoniyati sifatida ko'rilishi kerak, maqsad darajalari — 1.1550 (H4 Bollinger yuqori chizig'i) va 1.1600 (D1 Bollinger yuqori chizig'i).
